Podstawowym badaniem skriningowym stosowanym w celu wczesnego wykrycia stanów przedrakowych raka szyjki macicy jest mikroskopowa ocena wymazu z tarczy części pochwowej szyjki macicy.
Kategorie wyników jakie otrzymujemy po ocenie mikroskopowej to:
Skuteczność w wykrywaniu zmian przedrakowych wynosi od 50 do 70% (zależnie od skuteczności oceny pod mikroskopem).
Ewolucją tej metody jest cytologia fazy płynnej (LBC). Zamiast rozmazywać komórki na szkiełku szczoteczkę, którą pobrano rozmaz płucze się w pojemniku ze specjalnym roztworem. Pozwala to na rozpuszczenie śluzu, pozbycie się zaburzających obraz bakterii, pozostawiając komórki, które będą później oceniane pod mikroskopem. Następnie w pracowni cytologicznej płyn z komórkami jest pozostawiany na szkiełku w postaci „stempla”. Dzięki temu obraz jest znacznie łatwiejszy do oceny.
